Wat ging er nou precies mis in de islamitische wereld? Deel 1: secularisme
In 2014 verscheen mijn boekje De Wereld van de Islam in Begrijpelijke Taal bij uitgeverij I-publish. Het is een weerslag van mijn reizen door de wereld van de islam die ik als verslaggever van een landelijke Nederlandse krant heb mogen maken, gelardeerd met een historische beschrijving van de begindagen van de islam, en met een zoektocht naar het wezen van islamitisch radicalisme.
En dat alles in begrijpelijke taal!
Ik had de pech dat ISIS toen nog aan zijn stormachtige opmars moest beginnen. Zodoende schittert de beweging door afwezigheid in mijn boek. Ik haast mij eraan toe te voegen dat mijn pech volledig in het niet valt bij die van de ISIS-slachtoffers.
De ideologische verschillen tussen ISIS en Al-Qaida waren overigens te verwaarlozen, er was vooral sprake van verschil in opvatting over de te voeren strategie: Osama bin-Laden wilde wachten met de stichting van een kalifaat totdat daarvoor een breed draagvlak was, andere jihadisten meenden dat een kernkalifaat zo veel dynamiek en geestdrift zou genereren dat het vanzelf zou uitdijen.
Osama kreeg gelijk, zou je kunnen zeggen. ISIS is niet weg, maar geïmplodeerd, en is nauwelijks meer van Al-Qaida te onderscheiden. Dit betekent dat mijn boekje niet meer achter de feiten aanloopt, en ik het weer ongegeneerd onder de aandacht kan brengen.
Dat wil ik doen door het laatste hoofdstuk in vijf afleveringen op mijn site te publiceren. Dat hoofdstuk vind ik zelf namelijk het meest interessant, omdat het ingaat op de intrigerende vraag waarom de ooit zo luisterrijke islamitische beschaving zo’n achterstand heeft opgelopen op het westen.
Ik onderscheid vier factoren, en sluit af met een epiloog.
Vandaag factor 1: secularisme. Wat is dat eigenlijk, en waarom bestaat het amper in de islamitische wereld?
_______________________________________________________________________________________
DOOR CARL STELLWEG
Het is voor veel westerlingen waarschijnlijk moeilijk voor te stellen, maar de beschaafde wereld lag ooit helemaal niet in het Westen.
Druilerige bossen, onbegaanbaar moeras, ziekte en hongersnood, en analfabete ridders die elkaar in de pan hakten om armzalige stukjes land: West-Europa stond eeuwenlang bekend als een uithoek waar niets te halen viel.
Als we het verre China voor het gemak even buiten beschouwing laten, omspande de ‘beschaafde wereld’ in de 16e eeuw een gebied dat zich van de voet van de Himalaya tot en met Noord-Afrika uitstrekte en ook nog door de Balkan en een flink deel van Oost- Europa liep.
Hier lagen drie grote rijken: het Mogolrijk in het Oosten, het Perzische rijk in het midden, en het Ottomaanse rijk in het westen. Hoewel ze een bonte diversiteit aan talen en culturen vertoonden, was het duidelijk dat ze tot een en dezelfde beschaving behoorden: de islamitische beschaving. Een zeldzaam rijke symfonie van cultuur, levensbeschouwing, wetenschap, bestuurskunde, wetgeving, rechtspraak, literatuur en architectuur, met als leitmotiv: de islam en het Arabisch.
